Edufloor blogt

Koe door ogen en handen van Willem van Ravenstein www.wiswijzer.nl

Je kunt er heel ingewikkeld over doen, een feestje omheen bouwen, een mediaspektakel van maken of er iets heel bijzonders van maken. Wij vonden echter dat het moment dáár was: de koeien konden na de winter voor’t eerst weer naar buiten.

Fotomodellen
48 melkkoeien die na een lange winter weer buiten komen: die zijn vrolijk. En wij worden daar zelf ook vrolijk van. Met een iPhone, een fotocamera én de Flip videocamera heb ik het vastgelegd.Voorbeeldige modellen, dat waren ze!

video

foto’s

dansen
Natuurlijk is het een mooi moment: koeien die na een lange winter weer naar buiten kunnen. Voorjaarstemperaturen, vers gras, een zonnige dag: het zijn net mensen zoals wij. Wij mensen zijn in het voorjaar ook blij en goedgehumeurd als de zon ons naar buiten lokt. En natuurlijk maken die dieren dan een sprongetje en zijn ze uitgelaten, dat hoort er gewoon bij. Dat doet het konijn op een flat 4 hoog ook als ze los mag lopen na dagen in een kooi te hebben gezeten. En dan ben ik op het punt waar ik me dus aan stoor: waarom al dat spektakel eromheen die bepaalde partijen eromheen genereren? Dansende koeien, hoe vaak hebben we het al niet gehoord afgelopen weken? Ook de brancheorganisatie zelf, met als doel het imago te verbeteren. [ naschrift: 1 dag na verschijnen deze blog, verscheen mijn video bij de brancheorganisatie Nederland Bloeit op de site!]
Ik kan je verzekeren dat de koeien die gepland op 2 april naar buiten gingen omdat Wakker Dier dat nu eenmaal zo op de kalender had gezet, weinig te vreten hadden in het weiland. De natuur was nog niet zover. Toch was ik wel blij voor die dieren, want de schrale beesten die ik op de foto’s zag lieten zien dat het hoog tijd werd dat ze toch wat vers gras te vreten kregen. Biologische koeien willen wel eens gebrekken krijgen door het schrale voer dat ze krijgen of omdat belpaalde medicijnen onthouden moeten worden i.k.v. de bedrijfsvoering. Maar ja, je moet plannen, want dan kunnen de journalisten het in de agenda zetten.

tevreden koe = tevreden boer
Waarom toch al die ophef en discussie over Koeien in de wei, megastallen en de veeindustrie waar de boeren alleen maar schijnen te denken aan geld verdienen i.p.v. aan welzijn van de dieren? Denk je nu echt dat er binnenkort geen koeien meer in de wei lopen? Kom nou toch! Ik ben er zelf ook voorstander van. Maar ik heb makkelijk praten: een klein bedrijf, idelale liging, voldoende grond om de koeien te weiden, de mest af te zetten en ook zelf voer te verbouwen. Als het in de zomer te warm wordt buiten, blijven de dieren binnen in de stal. Dan is er een verkoelende ventilator die de warme lijven afkoelt. In de winter zijn de dieren binnen: alle tochtgaten worden dichtgestopt als het hard vriest, we slepen met emmers water als er een leiding bevroren is. Alles om de dieren goed te verzorgen. We zien dat de manier zoals we de dieren houden, gezonde, tevreden dieren oplevert. En een tevreden boer. Want geloof me nu maar, een koe die niet goed verzorgd wordt, geeft weinig melk, heeft weinig weerstand en is vaak ziek. En dat frustreert een boer.

diergezondheid
Veehouders weten dat een goede diergezondheid de basis is voor een (economisch) gezond bedrijf. Anno 2011 is diergezondheid een van de belangrijke items in de bedrijfsvoering van veehouders. Er wordt ook volop mee geexperimenteerd via allerlei projecten, zoals deze.

Koe door ogen en handen van Willem van Ravenstein http://www.wiswijzer.nl

Natuurlijk omdat we het beste voor hebben met de dieren, maar ook omdat het onderdeel is van het maatschappelijk debat. Een debat dat gevoerd wordt op basis van emoties i.p.v. op feiten. Natuurlijk houden emoties en zorgen over de eigen gezondheid de mensen bezig. Maar er wordt over het hoofd gezien dat veehouders bezig zijn om zoveel mogelijk te voorkomen dat de dieren ziek worden en vooral: dat mensen ziek worden van dieren. Vergeet niet dat voedsel nog nooit zo veilig is geweest als vandaag de dag hier in Nederland. Onderzoeken tonen aan dat de leefomgeving op het platteland veiliger en gezonder is dan in de stedelijke omgeving. Natuurlijk gaat er ook wel eens wat mis, lees je over dierverwaarlozing al of niet op veehouderijen, of geknoei met (illegale) antibiotica. Maar dergelijke uitwassen krijgen onproportioneel grote aandacht in de media en daarmee in de samenleving.

onderwijs
Vergelijk het maar met het onderwijs: het vmbo is een afvoerputje, op het mbo zitten alleen maar graaiende bestuursleden en is het een zooitje in de klassen, zwarte scholen presteren slecht en in basisscholen is het erg slecht gesteld met het binnenklimaat … Toch? Nee, de excessen komen in de media en de vele scholen die fantastisch bezig zijn halen hoogstens de onderwijsbladen of een enkele keer een krant. En zo werkt het in de landbouw dus ook; goed nieuws is geen nieuws. En landbouworganisaties proberen ook via het onderwijs hun doen en laten te vertellen.

vraag het zelf
Er wordt volop geïnnoveerd in de landbouw, in stallen bijvoorbeeld. En ja, die willen wel eens groot zijn: maar de koeien hebben er ruimte en licht, er is een zeer gezond binnenklimaat, ze voldoen aan de nieuwste (vele) eisen van dierenwelzijn. Ik weet zeker dat een koe in een moderne stal het wel eens beter kan hebben dan de koe die drie dagen in een modderig koud weiland verblijft. Dit laatste omdat ze niet naar binnen mag, want als je meedoet aan verplichte weidegang omdat je weidemelk levert aan de zuivelfabriek, dan móet ze iedere dag in het zomerseizoen naar buiten. Anders krijg je als melkveehouder niet een héél klein beetje meer voor je melk die in de winkel voor een hogere prijs als weidemelk te koop is.

Koe door ogen en handen van Willem van Ravenstein.

Ik chargeer misschien, maar laten we niet teveel afgaan op emoties die de media willen oproepen. Kijk eens wat verder , liefst bij een boerderij zelf. Vraag het eens zelf aan een boer die de koeien in de zomer niet in het weiland laat lopen. Hij of zij heeft er vast en goede reden voor die hij of zij graag vertelt. Er zijn volop open dagen. In iedere boerderijwinkel staan eigenaren je graag te woord over de produktie van al die agrarische produkten. Spreek een supermarktmanager aan waarom hij zijn minder goed gecontroleerde zuivelprodukten goedkoop uit het buitenland haalt. Waarom het goedkope vlees zo goedkoop is (ik kan het ook vertellen: dat is massaproduktie, al of niet in het buitenland. En dan zegt de supermarktmanager: de klant wil het, want die wil zo goedkoop mogelijk eten. Ook al roept hij anderzijds dat dierenwelzijn héél belangrijk is en hij bést meer wil betalen voor zijn stukje vlees… alleen wanneer hij kan kiezen tussen een duurder stukje biologisch en een goedkoper stukje uit Brazilië, zijn de daden anders dan de woorden… Vervolgens gaat de consument met volle tassen naar huis waar de goudvis zijn rondjes zwemt, de poes niet buiten komt, de hond 3x per dag een rondje mag lopen en de kanarie in de kooi zit…

ruimte kost geld
De koeien zelf het gras laten ophalen in plaats van het naar de koeien in de stal te brengen is voor de meeste melkveebedrijven nog steeds het voordeligst. Maar de druk op de melkopbrengstprijs voor de boer als gevolg van o.a. verminderde EU-steun en toenemende internationale concurrentie zetten melkveehouders aan tot schaalvergroting en intensivering. Steeds meer melkveebedrijven groeien tot 120 of meer koeien, verhogen de melkproductie per koe en schaffen een melkrobot aan. Maar meer koeien betekent niet dat de bedrijven navenant meer land hebben. En binnen in de stal kun je een koe veel gerichter voeren en vaker melken om de melkproductie te verhogen, dan wanneer de koe zelf in de wei haar kostje bij elkaar graast. Een docent bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden legt in Koe in de wei – Trouw uit hoe dat zit met kosten van koeien binnen en/of buiten ‘houden’.

Verder speelt een rol dat in het kleine Nederland boeren steeds vaker moeten wijken voor industrie, huizenbouw of woonmallen aan de randen van de stad. Want wij mensen willen consumeren en leven. Logisch, maar we moeten de ruimte eerlijk verdelen en ook toestaan dat boeren dan elders een nieuw bedrijf stichten. Dat veehouders grotere, maar vooral ruimere stallen bouwen is vaak juist gedreven door welzijn-, gezondheid- en milieuargumenten. Dat stallen en gebouwen landschappelijk ingepast moeten worden, vind ik niet meer dan normaal. Melkveehouders houden gelukkig in hun bedrijfsvoering steeds meer rekening met hun omgeving.

weidemelk
Maar concreet: de dieren hier lopen buiten, iedereen mag ze zien. En koop dan vooral ook die Nederlandse (weide)melk in de supermarkt. Die is misschien iets duurder, maar misschien is dat de prijs die je betaalt voor als je morgen door Nederland rijdt en die koeien in de wei ziet lopen?

En oh ja, onze melk is geen weidemelk volgens de wet. Wij leveren ‘gewone’ melk aan FrieslandCampina, geen weidemelk. Maar toch lopen onze koeien zoveel als mogelijk buiten. Gewoon, omdat wij dat zelf prettiger vinden omdat de dieren aangeven het prettiger te vinden.

blogtekeningen
De prachtige tekeningen zijn gemaakt door Willem van Ravenstein. Hij maakte ze n.a.v. dit artikel in de Volkskrant. Een mooi voorbeeld van cocreatie: blogtekeningen!