Edufloor blogt

Niet schrikken hoor! Wie me een beetje kent, weet dat ik wars ben van voedingshypes. Ik ben dus niet opeens vegetarisch of zelfs veganistisch gaan eten. Een stukje vlees op zijn tijd en zeker zuivelproducten: ik vind dat ik dat nodig heb. En bovendien heel lekker, mits alles met aandacht bereid met goede ingrediënten. Daar hoort dus ook vlees bij en daar schaam ik me niet voor. Pffff… Maar waarom dan dit kookboek besproken hier op mijn weblog?

Geen vlees
Vooropgesteld: het is geen officiële review ofzo. Het zijn slechts mijn gedachten en ‘mening’ over een vlot geschreven, informatief en ‘heerlijk’ kookboek.
Dit kookboek kreeg in de titel het woordje vegan mee. Maar dat dekt de lading niet helemaal: niet alle recepten zijn vegan, want dat staat voor veganistisch. Je vindt ook vega (vegetarische) recepten in dit kleurrijke boek. Wat wel ontbreekt zijn recepten met vlees. Maar dat is geen gemis!

Voor mij is de smaak het belangrijkste, naast de voedingswaarde.

Balans en/of transitie
Al jaren eten wij niet dagelijks vlees omdat we het niet nodig vinden. Ik vind ook dat er best een betere balans tussen economie en ecologie, tussen landbouw en natuur, milieu en klimaat, tussen plantaardige en dierlijke productie en tussen plantaardige en dierlijke consumptie nodig is. En dat er een ‘transitie’ mogelijk is naar wat minder dierlijke naar meer plantaardige eiwitinname. En daar help ik graag een handje aan mee. Maar leg me niet teveel druk op van overheidswege alsjeblieft. Praat me geen ‘schaamte’ aan.

Gezondheid enzo
Punt van aandacht is natuurlijk of je door het weglaten van vlees wel de benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Maar ik let daar goed op. Als je een goede combinatie maakt van eiwitten uit granen -zoals haver(moet)- en peulvruchten -zoals erwten en bonen- en/of noten, krijg je alle 9 essentiële aminozuren binnen die je alleen via voeding binnen kunt krijgen. **
Omdat we zuivel absoluut niet laten staan, is vitamine B12 ook geen probleem. Dat zit immers alleen in dierlijke producten. Dus qua voedingsstoffen is het m.i. wel OK dat we niet dagelijks vlees eten.

**Aminozuren, hoe zit dat dan?
Als je dierlijke producten helemaal links laat liggen, kan het soms lastig zijn alle essentiële aminozuren binnen te krijgen. Hiervoor moet je eiwitten uit meerdere plantaardige bronnen eten. Zo bevatten peulvruchten niet voldoende van alle essentiële aminozuren, maar als je daarnaast voldoende granen eet, krijg je wel alle aminozuren binnen die je nodig hebt. Granen zijn namelijk rijk aan methionine, maar arm aan lysine en bij peulvruchten is dat net andersom.

Beter van en met minder
We eten liever minder vlees van goede kwaliteit dan dagelijks bijvoorbeeld die kant en klare burgers, worstjes en weet ik al niet meer. En dat geldt wat mij betreft dan ook voor al die kant en klare vleesvervangers in de vorm van schijven en stukjes die je soms kan ombuigen als rubber… Voor mij is de smaak het belangrijkste, naast de voedingswaarde. En dan word ik gewoon niet blij van vegaburgers. De vegetarische hamburger van de Vegetarische Slager, de Valess rookworst van FrieslandCampina, de Meesterburger van Vivera, de Garden Gourmet Kaasburger, de Spinazieburger van De Paddenstoel, de Unox Vegarookworst of een Zewierburger van de natuurwinkel: uit nieuwsgierigheid probeerde ik onder meer deze nieuwe producten maar ik vond ze écht niet lekker. En dat kwam niet omdat ik ze vergeleek met de vleesversie, maar puur om de smaak. Bovendien: de veelal rijkelijk toegevoegde hulpstoffen en het hoge zoutgehalte in het kant-en-klaar-spul, stemden mij hélemaal niet vrolijk. Maar smaken en meningen verschillen: een ieder moet dat voor zich weten hoor!
(Overigens heeft de Consumentenbond gekeken naar hoe gezond vegetarische burgers zijn. Je kunt het resultaat [pdf] hieronder bekijken.)

Ongelukje
Verwacht dus geen uitvoerige review van dit boek. Maar ik werd weer getriggerd omdat ik deze week dit boek namelijk voor de tweede keer kocht. Ik realiseerde me toen hoe ik het even gemist had toen ik het even niet beschikbaar had. En dat zegt wat mij betreft genoeg over hoe een fijn boek ik het vind!
Het eerste exemplaar had namelijk een ‘ongelukje’ gehad. Er was tijdens het koken een pannetjes ‘soepigs’ overheen gegaan. En daar zat onder meer tomatenpuree in… Het overkwam me overigens niet zelf (zou wel zomaar kunnen hoor!) Ik had het boek uitgeleend, en iedereen heeft wel eens een (kook)ongelukje toch? Dus snel een nieuw, schoon, leesbaar exemplaar besteld. Bij Bruna, want Bol.com is niet heilig immers.

Verschil vega en vegan
Eerst even wat helderheid: een vegetariër (vega) eet geen producten van gedode dieren, dus geen vlees, geen vis, en ook geen producten zoals gelatine (van huid of beenderen). De meeste vegetariërs eten wel ei en zuivelproducten als melk en kaas. Dit noem je ook wel lacto-ovo-vegetarisch.

Veganisten (vegan) gebruiken helemaal geen dierlijke producten. Dus geen vlees of vis, maar ook geen zuivel, eieren en honing. Ook producten als leer en wol gebruikt een veganist niet.
Als je goede vervangers en andere voedingsmiddelen eet om voldoende ijzer en B-vitamines binnen te krijgen kun je prima zonder vlees en vis. Voor veganisten is dit lastiger. Het Voedingscentrum adviseert een vitamine B12-supplement te slikken omdat dit vitamine alleen in dierlijke producten voorkomt.

Het boek beter bekeken
De auteur van het boek, Joke Boon laat in helder geschreven recepten zien hoe je zelf vleesvervangers maakt. Eigenlijk vind ik ‘vervangers maken’ al een beetje lastig: ik zie het als een boek waarin je leest dat recepten zonder vlees heel lekker zijn, eenvoudig te bereiden en vol goede voedingsstoffen kunnen zitten. Heel goed, want als je in de supermarkt de declaraties leest op verpakkingen van al die burgers, schijven, ballen die als vleesvervangers moeten doorgaan… Je vindt er vaak een hele waslijst aan toevoegingen zoals smaakversterkers en allerhande hulpstoffen. En dat is echt niet nodig: met simpele ingrediënten maak je zelf maaltijden die ik ‘de lekkerste homemade vleesvervangers’ noem.

Ik vind een paar dagen per week geen vlees eten heel gewoon. Een mooie afwisseling op het dagelijks patroon. Natuurlijk vind ik op internet genoeg recepten en inspiratie. Maar een boek in je handen dat bovendien zo toegankelijk geschreven is én start met een heldere uitleg, vind ik zó fijn!

Waarover kun je lezen?
O ja, het boek. Onderaan dit bericht vind je foto’s van wat pagina’s uit mijn exemplaar van De Vega Optie. Wil je meer zien, dan kan je altijd online zoeken naar inkijkexemplaren zoals bij Bol.com (ja, daar is ‘ie weer)

De Vega Optie start met een inleiding van Joke. Ze legt uit waarom ze het boek is gaan schrijven, wat voor soorten vlees-/ vis-/ gevogelte-/ ei-/ zuivel-eters er zoal zijn en wat dat inhoudt. Daarna gaat Joke aan de slag met uitleg over eiwittransitie, mogelijkheden ter vervanging van vlees en praktische wenken.
Ook gaat ze uitgebreid in op de geschiedenis van de vleesconsumptie van vóór 1900 tot nu. En concludeert daaruit dat de strikte scheiding tussen wel of geen vlees eten minder streng wordt.

De hoofdstukindeling
De hoofdstukken zijn onderverdeeld in: Aan de Rol, Ballen, Broodjes & Burgers, In een Sausje, In een Jasje of Gevuld, Koekjes, Beignets & Muffins.
Ook geeft ze ter aanvulling nog een aantal basisrecepten, onder meer van paneer. Als laatste -en zo hoort dat denk ik- bedankt Joke uitgebreid de mensen die haar hebben geholpen dit mooie boek te maken.

Recepten
Joke laat je op een heel originele manier vijftig vegetarische opties zien van burgers, worstjes, hartige koekjes, Spaanse worstjes, ballen, nuggets, en zelfs hachee. Het boek is prachtig geïllustreerd met mooie foto’s en zien er erg uitnodigend uit. De recepten zijn heel divers wat betreft smaken, moeilijksheidgraad en bereidingstijd. Maar dat vind ik juist zo leuk.
Ik weet zeker dat ik er veel uit zal (blijven) koken! Uit het eerste exemplaar had ik al wat favorieten die ik al meerdere keren gemaakt heb:

• de slavink van boon en prei in tomatenjus,
• het doperwtjes-wortel-gehaktbrood met eieren,
• de saucijzenbroodjes met zaadjes,
• de worstjes met appel, gekaramelliseerde ui en kaas,
• en hoe leuk:
• de vega kroket! Hollandser kan haast niet.

Een topper vind ik persoonlijk de Schotse gehaktbal met een hardgekookt ei (Schotse eieren). Een heel origineel gerecht, waarbij je ziet dat vlees zich heel goed laat vervangen. De satéhburger met pindamayonaise en de zwammie ketjap zijn net zulke toppers!

Conclusie
Je begrijpt, ik vind het een prachtige aanvulling op mijn verzameling kookboeken. En nee, dit is gewoon een spontaan artikel, zonder gesponsord te zijn door auteur Joke Boon, Bol.com of anderszins.

En zo ziet het er allemaal uit:

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•